มาทำความรู้จัก แร่ธาตุสังกะสี Zinc คืออะไร ช่วยอะไร?

มาทำความรู้จักกับ แร่ธาตุ Zinc ช่วยอะไรได้บ้าง?

Zinc หรือแร่ธาตุสังกะสี เป็นแร่ธาตุจำเป็นที่มีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างมาก โดยสามารถพบได้ในธรรมชาติ รวมถึงสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ซึ่งมีหน้าที่สำคัญช่วยดูแลระบบการทำงานต่างๆ ในร่างกายให้เป็นไปอย่างสมบูรณ์ ไม่ว่าจะเป็นการทำงานของเซลล์เม็ดเลือด การทำงานของเอนไซม์ที่มีอยู่ในร่างกายมากถึง 200 ชนิด กระบวนการเผาผลาญและการย่อยอาหาร รวมถึงการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันในส่วนต่าง ๆ ของร่างกายอีกด้วย นับว่าเป็นแร่ธาตุที่มีความสำคัญในทุกช่วยวัยของมนุษย์เลยก็ว่าได้

แล้วเราสามารถพบ Zinc ได้จากที่ไหนบ้าง?

แม้ธาตุสังกะสี Zinc จะเป็นแร่ธาตุที่มีประโยชน์ต่อร่างกายเป็นอย่างมาก แต่ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ขึ้นมาเองได้ ดังนั้นเราจึงจำเป็นต้องได้รับ Zinc จากการกินอาหาร ซึ่งเราสามารถพบได้ในกลุ่มอาหารเหล่านี้

• อาหารทะเล เช่น หอยนางรม ปลาโอ ปลากะพงขาว ปลาเก๋า
• อาหารจำพวกถั่ว เช่น เมล็ดทานตะวัน ถั่วลิสง เมล็ดฟักทอง ธัญพืช 
• ผัก เช่น มะระจีน บรอกโคลี ฟักทอง หอมหัวใหญ่ กะหล่ำดอก กรีนโอ๊ค
• เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อหมู เลือกไก่ ตับไก่ เลือดเป็ด
• นมและผลิตภัณฑ์จากนม เช่น นม นมรสจืด โยเกิร์ตรสธรรมชาติ

Zinc มีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างไร?

• ช่วยควบคุมให้กระบวนการต่าง ๆ ในร่างกายดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• ช่วยสร้างโปรตีนที่มีหน้าที่สำคัญในการควบคุมการทำงานของร่างกาย
• ช่วยดูแลและควบคุมการย่อยอาหารและเผาผลาญสารอาหารต่าง ๆ เพื่อให้ร่างกายนำไปใช้
• ช่วยดูแลกระบวนการสร้างในระบบสืบพันธุ์ พันธุกรรม ระบบประสาท ฮอร์โมน เป็นต้น
• ช่วยเสริมสร้างและรักษาการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน เพื่อปกป้องร่างกายจากสิ่งแปลกปลอม
• ช่วยลดการอักเสบของสิวและผิวหนัง รวมถึงช่วยเร่งกระบวนการฟื้นฟูแผลให้หายได้เร็วมากขึ้น
• ช่วยดูแลเรื่องดวงตาและการมองเห็น
• ช่วยควบคุมการหดตัวของกล้ามเนื้อตามร่างกาย

สัญญาณเตือน หากร่างกายอยู่ในภาวะขาด  Zinc!

ภาวะการขาดแร่ธาตุสังกะสี Zinc เป็นภาวะที่สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ไม่ใช่เพียงขาดการกินอาหารที่มี Zinc เท่านั้น แต่ยังรวมถึงการเกิดโรคที่ทำให้ร่างกายสูญเสีย Zinc ไปด้วย เช่น กลุ่มโรคระบบทางเดินอาหารและลำไส้ โรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียว (Sickle Cell Anemia) ภาวะทุพโภชนาการทั้งจากการอดอาหาร หรือจากการกินยาบางประเภทที่ทำให้ร่างกายต้องการรับ Zinc เพิ่มมากกว่าปกติ เช่น ยารักษาโรคไตเรื้อรัง รวมถึงการติดสุรา แอลกอฮอล์เรื้อรัง เป็นต้น โดยเมื่อร่างกายเข้าสู่ภาวะขาดแคลนแร่ธาตุนี้ มักจะส่งสัญญาณเตือนออกมาทางผิวหนัง ซึ่งมีอาการดังนี้

• มีอาการท้องเสีย เบื่ออาหาร คลื่นไส้
• ผิวหนังแห้งลอก หยาบกร้าน ขาดความชุ่มชื้น  โดยเฉพาะในส่วนที่เป็นข้อพับ
• ขนตามร่างกายค่อย ๆ หลุดร่วงไป
• ผิวตามตัวมีรอยเขียว รอยช้ำได้ง่ายกว่าปกติ
• บริเวณที่เกิดแผลจะหายได้ยาก หรือเกิดแผลเรื้อรังที่ไม่หายสักที
• การรับรู้รสชาติและการได้กลิ่นมีความผิดปกติ
• มีการมองเห็นที่ผิดปกติ เช่น สายตาพร่ามัว เห็นภาพไม่ชัดเจน
• ภูมิคุ้มกันต่ำลง ทำให้ติดเชื้อโรคต่าง ๆ ได้ง่ายกว่าปกติ

แร่ธาตุ Zinc ควรกินตอนไหนได้ประโยชน์ที่สุด

เราสามารถกินอาหารเพิ่มเติมแร่ธาตุ Zinc ในร่างกายได้ แต่ถ้าอาหารบางอย่างเราไม่ชอบกินจริง ๆ หรือกินแล้วเกิดอาการแพ้ ก็สามารถเลือกกินเป็นอาหารเสริมที่ให้ Zinc ได้เช่นกัน โดยควรรับประทานตอนท้องว่าง เพื่อให้ร่างกายสามารถดูดซึมได้ดี ซึ่งสำหรับคนที่มีปัญหาสุขภาพ คุณแม่ตั้งครรภ์ หรือกลุ่มผู้สูงอายุควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนกิน แต่โดยทั่วไปแล้ว ร่างกายของเราควรได้รับ Zinc ในปริมาณที่กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข แนะนำดังนี้

เด็กอายุตั้งแต่ 6 เดือนถึงเด็กอายุ 8 ปี ปริมาณ Zinc ที่ควรได้รับต่อวัน*

วัยเด็ก วัยรุ่น วัยผู้ใหญ่ แบ่งตามช่วงอายุ ปริมาณ Zinc ที่ควรได้รับต่อวัน*

สำหรับคนที่มีปัญหาสุขภาพผมร่วง ผิวแห้ง มีสิว และรู้สึกถึงความอ่อนล้าของร่างกาย การเลือกกินอาหารที่มีแร่ธาตุ Zinc ที่มีประโยชน์ต่อร่างกายในหลาย ๆ ด้าน เป็นอีกหนึ่งตัวช่วยที่มาดูแลควบคุมให้กระบวนการต่าง ๆ ในร่างกายดำเนินไปได้อย่างปกติ ช่วยป้องกันและต้านทานเชื้อโรค พร้อมบำรุงระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายให้ตอบสนองได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ช่วยต้านทานและกำจัดสิ่งแปลกปลอม หรือเชื้อโรคที่จะเข้าสู่ร่างกาย เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้ร่างกายอยู่เสมอ เพราะการดูแลสุขภาพเป็นเรื่องสำคัญที่ทุกช่วงวัยควรให้ความใส่ใจ

แหล่งอ้างอิง :

1. * สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. ปริมาณสารอหารอ้างอิงที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย พ.ศ. 2563. สืบค้นเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2565 จาก http://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER17/DRAWER002/GENERAL/DATA0003/00003294.PDF
2. ศุนย์วิทยาศาตร์เพื่อการศึกษา. Zinc กินก็ได้ ทาก็ดี ใช้รักษาสิว ปกป้องผิวได้ด้วย…จริงหรือ. สืบค้นเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2565 จาก https://sciplanet.org/content/9229#:~:text=Zinc%20คือ%20ธาตุสังกะสี%20ที่,ที่สำคัญ%20ได้จากแร่…
3. พบแพทย์ (PobPad). Zinc แร่ธาตุกับประโยชน์ต่อสุขภาพรอบด้าน. สืบค้นเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2565 จาก https://www.pobpad.com/zinc-แร่ธาตุกับประโยชน์ต่อ
4. หาหมอ.com. ภาวะขาดสังกะสี (Zinc deficiency). สืบค้นเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2565 จาก https://haamor.com/ภาวะขาดสังกะสี#:~:text=ภาวะขาดสังกะสี%20มักมี,จากปัญหาทางเศรษฐกิจ%20หรือ
5. กลุ่มวิจัยอาหารเพื่อโภชนาการ สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. ปริมาณแมกนีเซียมและสังกะสีในอาหาร. สืบค้นเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2565 จาก https://nutrition2.anamai.moph.go.th/th/research2/download?id=78324&mid=35886&mkey=m_document&lang=th&did=25214