รู้จักประโยชน์ของวิตามินดี และวิธีเพิ่มวิตามินดีแก่ร่างกาย
รู้ไหมว่า “วิตามินดี” ไม่ได้มีดีแค่เป็นสารอาหารที่ช่วยในกระบวนการสร้างกระดูก และส่งเสริมการทำงานของภูมิคุ้มกันในร่างกายเท่านั้น แต่ประโยชน์ของวิตามินดียังมีอีกมากมาย โดยเฉพาะในเรื่องของการปรับสมดุลฮอร์โมนของร่างกาย และช่วยบรรเทาอาการของโรคซึมเศร้าได้เป็นอย่างดี เพื่อให้ตระหนักถึงคุณประโยชน์ของวิตามินดีกันมากขึ้น เราจะมาบอกให้รู้กันว่านอกจากวิตามินดีจะช่วยสร้างภูมิคุ้มกันแล้ว ยังช่วยอะไรได้อีกบ้าง พร้อมมีวิธีเพิ่มวิตามินดีให้แก่ร่างกายมาบอกกัน
วิตามินดีมีกี่ชนิด
หลายคนคงเริ่มมีความสนใจเกี่ยวกับวิตามินดีกันมากขึ้น ส่วนคนที่อาจยังไม่เคยรู้มาก่อนว่า วิตามินดีมีกี่ชนิด เราจะมาบอกให้รู้กัน ดังนี้
วิตามินดีที่วงการแพทย์ค้นพบ มีอยู่ด้วยกันหลากหลายชนิด แต่ที่มักนิยมกล่าวถึงกันมีอยู่ 2 ชนิด คือ
วิตามินดี 2 ซึ่งเกิดจากสารเออร์โกสเตอรอล (Ergosterol) ที่สัมผัสกับแสงอัลตราไวโอเลต พบในพืช เมล็ดธัญพืช และยีสต์ และไม่สามารถสังเคราะห์เองได้ในร่างกายของคน ต้องได้รับจากการรับประทานอาหารเท่านั้น
วิตามินดี 3 ซึ่งเกิดจากการสังเคราะห์ที่ผิวหนังของคนและสัตว์ ส่วนมากพบได้ในปลาชนิดต่าง ๆ
ประโยชน์ของวิตามินดีมีอะไรบ้าง
สำหรับประโยชน์ของวิตามินดีที่หลายคนอาจคุ้นเคยกัน คือมีหน้าที่ในการดูดซึมแคลเซียม เพื่อนำไปใช้ในกระบวนการสร้างกระดูก ป้องกันโรคกระดูกพรุน โรคกระดูกบาง รวมถึงการมีคุณสมบัติต้านการอักเสบ และเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย
แต่วิตามินดียังมีประโยชน์ดี ๆ มากกว่านั้น โดยเฉพาะบทบาทในการดูแลการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็น สมอง หัวใจ หลอดเลือด เส้นเอ็น กระดูก กล้ามเนื้อ ตับอ่อน รังไข่ เต้านม ต่อมลูกหมาก และอื่น ๆ ซึ่งหากใครยังสงสัยว่าการเสริมสร้างวิตามินดีช่วยอะไรแก่ร่างกายได้บ้าง เราจะมาสรุปให้รู้กัน ดังนี้
- ทำให้นอนหลับพักผ่อนได้ดีขึ้น
- ช่วยลดภาวะการดื้อต่ออินซูลิน ทำให้ร่างกายดึงอินซูลินไปใช้ได้ดีขึ้น ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้
- ลดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และพังผืด
- บำรุงดวงตา ช่วยป้องกันความเสี่ยงของการเกิดโรคจอประสาทตาเสื่อมตามอายุ
- มีฤทธิ์ช่วยต้านทานการเกิดโรคมะเร็งชนิดต่าง ๆ
- ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการออกกำลังกาย และเล่นกีฬา เช่น วิ่ง มาราธอน ไตรกีฬา เพื่อให้สามารถทำได้ต่อเนื่องเป็นเวลาที่นานขึ้น
วิตามินดี…ดีต่อผู้ป่วยโรคซึมเศร้าอย่างไร
นอกจากประโยชน์ของวิตามินดีตามที่ได้บอกไปแล้ว ยังพบว่าระดับของวิตามินดีในเลือดมีผลต่อภาวะของการเกิดโรคซึมเศร้า โดยผู้ที่มีระดับวิตามินดีต่ำจะแสดงอาการของโรคซึมเศร้ามากกว่า เมื่อเทียบกับกลุ่มคนทั่วไป เนื่องจากวิตามินดีเป็นสารสำคัญที่ช่วยกระตุ้นเอนไซม์ที่ใช้ในการสังเคราะห์สารสื่อประสาท ทำให้สมองหลั่งสารเซโรโทนินเพิ่มมากขึ้น ซึ่งมีผลดีอย่างมากต่อการลดความเครียด และช่วยต้านทานภาวะซึมเศร้า
ร่างกายขาดวิตามินดี มีผลเสียอย่างไร
หากร่างกายขาดวิตามินดีจะมีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
- มีปัญหาเกี่ยวกับการดูดซึมแคลเซียมของร่างกาย เพิ่มโอกาสที่จะเกิดกระดูกหักจากโรคกระดูกพรุน รวมถึงทำให้เกิดโรคกระดูกอ่อนในเด็ก (Rickets)
- หญิงตั้งครรภ์ มีโอกาสที่จะเกิดภาวะเบาหวานได้ง่าย รวมถึงเสี่ยงต่อการเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษ
- ผู้มีภาวะความดันโลหิตสูง หากได้รับวิตามินดีในปริมาณที่ไม่เหมาะสม จะเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจได้มากขึ้น
- มีความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งมากยิ่งขึ้น เนื่องจากร่างกายขาดวิตามินดีที่มีบทบาทในการควบคุมการเจริญเติบโตของเซลล์
วิธีเพิ่มวิตามินดี ให้แก่ร่างกาย
สำหรับคนที่สงสัยว่าวิตามินดีสามารถเสริมได้จากอะไรบ้าง หนึ่งในวิธีสำคัญคือการพาตนเองออกไปสัมผัสกับแสงแดดยามเช้า (ช่วงเวลาประมาณ 06.00-08.00 น.) และยามเย็น (เวลาประมาณ 16.00-18.00 น.) ประมาณ 15 นาที สัปดาห์ละ 2-3 วัน เพื่อให้ร่างกายได้รับแสงยูวีไปใช้สังเคราะห์วิตามินดีอย่างเพียงพอ รวมไปถึงการรับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบของวิตามินดี ได้แก่ น้ำมันตับปลา ปลาที่มีไขมันสูง (แซลมอน ทูน่า) ไข่แดง นมและผลิตภัณฑ์จากนม เห็ด เมล็ดธัญพืช รวมถึงสาหร่ายบางชนิด
ทั้งหมดนี้คงทำให้เข้าใจถึงประโยชน์ของวิตามินดีกันมากขึ้น ส่วนคนที่อาจยังไม่มั่นใจว่าตนเองจะได้รับวิตามินดีเพียงพอในแต่ละวัน จึงควรปรับรูปแบบการใช้ชีวิตให้ออกไปเจอแสงแดดบ้าง รวมถึงเลือกรับประทานอาหารที่สามารถเพิ่มวิตามินดีหรือมีส่วนผสมของวิตามินดีให้แก่ตนเอง ซึ่งนับเป็นทางเลือกดี ๆ ในการดูแลสุขภาพอีกด้วย
ข้อมูลอ้างอิง:
- วิตามินดี...ประโยชน์ดีๆ มีมากกว่าที่คิด. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2567 จาก https://pharmacy.mahidol.ac.th/knowledge/files/0406.pdf
- วิตามินดี. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2567 จาก https://www.pobpad.com/วิตามินดี
- วิตามินดี(Vitamin D) สําคัญอย่างไร. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2567 จาก https://wongkarnpat.com/upfileya/รอบรู้เรื่องยา%20213.pdf
- วิตามินดี แสงแดด และอาการซึมเศร้า. สืบค้นเมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2567 จาก https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/441/วิตามินดีแสงแดดและอาการซึมเศร้า/